houtstook verantwoordelijk voor 70% van totale PAK emissie

70% van alle PAKS in de lucht is afkomstig van particulieren houtstook!

Dat staat in een brief van de staatsectretaris aan de Tweede Kamer 28 juni 2023. Als Chemisch Technoloog met een gezonde hoeveelheid boeren verstand dacht ik direct "70%, dat kan niet. Industrie (Tatasteel, asfaltcentrales), scheepvaart, verkeer, spoorwegen, landbouw etc zou maar 30% zijn?"

Navraag bij het RIVM leert dat de bron van de getallen www.emissieregistratie is. Dat is best een handige, makkelijke site die met een paar selecties laat zien wat de bron is van emissie in Nederland.

Ik heb compartiment Lucht, stof PAK10,  emissie oorzaak, gebied Nederland, jaar 2020 gekozen en vervolgens de data geexporteerd. Hiermee krijg ik dus alle PAKs in de lucht afgezet tegen de emissie oorzaak (en dat zijn er honderden waaronder vuurhaarden hoofdverwarming en vuurhaarden sfeerverwarming)

De totale hoeveeheid PAK10 bleek 244.000 kg. 70% daarvan zou dus van de vuurhaarden moeten komen oftwel 170.000 kg

Binnen de tool geselecteerd op bron "consument" en als emissie oorzaak "vuurhaarden hoofdverwarming en vuurhaarden sfeerverwarming". Er is geen emissieoorzaak vuurkorven, kampvuren etc .Tot mijn grote verbazing bleek dat door alle emissie oorzaken van consumenten "maar" 46000 kg PAKs worden uitgestoten. Dat is dus inclusief de vuurhaarden.  Dat is lang geen 170.000kg......

Door binnen consumenten vuurhaarden te selecteren kreeg ik de totale PAK emissie van vuurhaarden voor hoofd en sfeerverwarming,

Dat bleek 36.000 kg te zijn, oftwel 15% van de totale hoeveelheid en geen 70%!

Hoe komt emissieregistratie.nl dan aan haar data voor PAK's veroorzaakt door particuliere houtstook? Dat heb ik aan ze gevraagd en het antwoord was "zie het methoderapport WESP 2023 pg 99" klik hier voor het document.

Zoals ik al vermoedde komt de data uit TNO modellen. Welke er precies voor PAK's gebruikt zijn is niet geheel duidelijk maar de bekende TNO rapporten van Jansen 2011 en 2016 en  Visschedijk en Droge (TNO 2020), update model Jansen ,worden genoemd.

Deze modellen kennen een aantal, essentiele, problemen:

1. de samenstelling van houtrook, afgezet tegen de omstandigheden waaronder het is gevormd, zijn onbekend volgens de NWA-EASE project aanvraag ingediend door TNO, UM, RIVM en UU in 2021. Het TNO model wist ondanks dat in 2011 al waar houtrook uit bestond en zelfs hoeveel van de verschillende stoffen
2. houtkachels zijn met name de laatste 5 jaar zeer sterk verbetert qua emissie van organische verbindingen zoals PAK's. TNO heeft geen update gemaakt met de laatste ontwikkelingen en technieken
3. nabehandelingstechnieken zoals katalytische naverbranding stonden in 2016 nog in de kinderschoenen en zijn ook niet meegenomen in de update in 2020

Hierdoor is het model een grove schatting van de chemische samenstelling van houtrook en van de hoeveelheden van de verschillende orgnische verbindingen. Dit geeft natuurlijk onzekerheden in het model. Visschedijk en Droge geven aan dat voor PAKS deze onzekerheden tot een bandbreedte leiden van 2* te hoog en 4* te laag. Voor de andere stoffen een factor 3.

Het SGS onderzoek , zie hier, laat zien dat TNO data veel te hoog is ingeschat voor de moderne houtkachel doordat de hierboven genoemde 3 punten niet in het TNO model is verwerkt.

Wat heeft dat voor impact op de getallen van de emissieregistratie? Op de hoeveelheid van 36.000 kg PAK's?

Dat die , volgens het model, tussen de 9.000kg en 72.000 kan liggen. En het vanuit het SGS onderzoek voor de hand ligt dat zelfs de 9.000 kg nog te hoog geschat zal zijn!

Het percentage van PAK veroorzaakt door particuliere houtstook wordt hiermee minder dan 4,1% van de totale PAK uitstoot. Nogal een verschil met de 70% die de staatsecretaris noemt....

In deze blog leg ik uit waarom het TNO model veel te pessimistisch is en wat het effect van de moderne, goed gestookte, houtkachel is op de huidige cijfers van TNO en emissieregisratie.nl

Noorwegen, het houtstookland bij uitstek 

Het verhaal wordt zelfs bizar.

Houtstook is in Noorwegen op veel plekken de enige vorm van verwarming. Noorwegen heeft, om problemen door houtstook te verminderen, al vele jaren programmas om stokers te helpen goed te stoken. Noorwegen heeft natuurlijk veel minder (ruim 3*) inwoners maar de hoeveelheid hout die jaarlijks verstookt wordt is redelijk gelijk aan dat in Nederland. Per inwoner wordt er in Noorwegen dus ruim 3* meer hout verbruikt.

Aan de andere kant is mijn gevoel dat de Noorse industrie minder vervuilend is. Er wordt veel meer groene energie opgewekt, Noorwegen heeft geen TataSteel, geen maasvlakte, geen schiphol , geen haven van Rotterdam, geen Waal, etc. Mijn verwachting is hiermee dat houtstook relatief meer zal bijdragen aan de luchtvervuiling dan in Nederland.

Statistic Norway heeft berekend dat in 2020 het aandeel PAK's veroorzaakt door houtstook 1.5% (nee geen tikfout) van de totale Noorse uitstoot is.

1.5% in Noorwegen en 70% in Nederland? Dat is wel een heel groot verschil en totaal niet in lijn van mijn verwachting. Hoe zou dat mogelijk zijn?

• door een ander datamodel?
• door betere kachels?
• door betere stokers?
• een combinatie van deze factoren?
• of toch verkeerde cijfers van de staatsecretaris?

Ik weet het niet maar weet wel dat de 70% niet klopt. Ik heb, zie het artikel https://houtkachels.nl/skantiek-in-media/ in VVM laten zien dat houtstook extreem veel beter kan door betere stokers, betere kachels en de katalysator.

Ik weet ook dat in Noorwegen veel aandacht is voor beter stoken, er stimuleringsmaatregelen zijn oud voor nieuw en zelfs wettelijke maatregelen zijn ingevoerd die voorkomen dat oude, verouderde, houtkachels de tweede hands markt op komen. Mijn conclusie, in lijn met de resultaten van het SGS onderzoek, is dat de Noorse aanpak werkt.

Nederland doet nagenoeg niets van dit alles behalve , met aantoonbaar onjuiste cijfers, stokers in een kwaad daglicht zetten.  Houtstook verbieden gaat niet, stokers zullen blijven stoken en onze overheid wil geen tijd en geld besteden aan stokers bijvoorbeeld verplichten een stookvaardigheidsbewijs te laten halen, oud voor nieuw regelingen op te zetten, handhaving mogelik te maken zodat slecht stookgedrag aangepakt kan worden.

Ik blijf het herhalen:

als je stookt doe het dan goed, de winst is extreem groot!